Rechter: “Handelen Sociale Dienst ontoelaatbaar”
Met deze kop opende het het AD Rotterdams Dagblad/HW op 08.10.2015 haar artikel over de tussenuitspraak van de Dordtse Rechtbank inzake een onrechtmatig verkregen bewijs van bijstandsfraude.
“De sociale dienst in de Hoeksche Waard spoort sinds december 2013 op ontoelaatbare wijze bijstandsfraudeurs op. Tientallen uitkeringen zijn op basis van onrechtmatig verkregen bewijs gestopt. Dat leidde tot enorme terugvorderingen.
Die conclusie kan worden getrokken uit de ’tussenuitspraak’ van de Dordtse rechtbank in de zaak van Johan Giezen, wiens uitkering tijdelijk werd gestaakt. De ‘s-Gravendeler moest van de Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard (RSDHW) ook 30.000 euro aan bijstand terugbetalen. De rechter stelt Giezen nu in een tussenvonnis op alle fronten in het gelijk. Wel krijgt de RSDHW de kans met nieuwe informatie de rechtbank op andere gedachten te brengen.
Giezen kreeg de terugvordering opgelegd na een onderzoek van Investiga, dat oud-politierechercheurs in dienst heeft. Dit commerciële bureau moest voor de RSDHW fraudeurs betrappen. Bij succes kreeg Investiga een premie.
Volgens de rechtbank brengt die constructie echter ‘het risico van belangenverstrengeling’ met zich mee. Investiga heeft er financieel belang bij dat bijstandsfraudeurs worden betrapt.
De werkwijze van het bureau deed veel stof opwaaien in de Hoeksche Waard. De rechercheurs postten onder meer bij woningen, namen foto’s, spraken met buren en lichtten sociale media door om fraude aan te tonen. Bijstandsgerechtigden klaagden over de enorme impact die dat op hun leven had. Bijstandsmoeder Patricia Diphooren uit Oud-Beijerland hield hierover een emotioneel betoog in de gemeenteraad.
In afwachting van de rechtszaak mocht Investiga sinds juli geen nieuwe fraudedossiers oppakken. In Lansingerland moest het bureau definitief stoppen. Directeur Eelco Kingma van de RSDHW wil nog niet reageren.”
De Partij van de Arbeid Hoeksche Waard heeft in haar Verkiezingsprogramma staan:
“Onze sociale zekerheid is gebaseerd op solidariteit. Om die overeind te houden staan fraudebestrijding en handhaving hoog op onze agenda.”
Bovengenoemde zaak gaat niet zozeer over de vraag óf er sprake is van fraude, maar wel over de wijze waarop het onderzoek daarnaar heeft plaatsgevonden.
De PvdA was al eerder kritisch op de werkwijze van Investiga en op de no-cure-n0-pay-constructie. Die constructie leidt ertoe dat het bureau meer betaald krijgt, als zij fraude weten aan te tonen. Dat kan ertoe leiden dat te vergaande onderzoeksmethodes worden gehanteerd.
De PvdA vindt het belangrijk dat de balans tussen fraudebestrijding en privacy gewaarborgd blijft.
Dat betekent dus ook dat fraudebestrijding niet moet ophouden, maar er door de RSD voor een andere methode moet worden gekozen.
De geanonimiseerde rechterlijke uitspraak leest u hier
Naar aanleiding van de rechterlijke uitspraak heeft de PvdA in de Hoeksche Waardse gemeenteraden de volgende schriftelijke vragen gesteld:
Schriftelijke vragen aan het college van B&W over Investiga
Aanleiding
Op 6 oktober heeft Rechtbank Rotterdam tussenvonnis gewezen in de zaak tussen de RSD en een cliënt van de RSD. Deze tussenuitspraak borduurt voort op onder meer een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep. Uit het tussenvonnis blijkt dat Investiga’s onderzoeksresultaten naar mogelijke uitkeringsfraude niet mogen worden gebruikt als bewijs voor fraude.
Schriftelijke vragen
- Is het college van mening dat er zoveel risico’s zitten aan de houdbaarheid van de onderzoeksresultaten van Investiga als bewijs, dat niet meer met dit (of vergelijkbare) bureaus moet worden samengewerkt?
- Voert Investiga op dit moment nog werkzaamheden uit voor de RSD? Zo ja, hoe interpreteert het college de juridische bewijskracht van de onderzoeksresultaten van Investiga, sinds het recente vonnis van rechtbank?
- Hoe ziet het college de toekomstige invulling van toezicht en handhaving om uitkeringsfraude te voorkomen?
- Hoe zorgt het college ervoor dat de periode waarin toezicht en handhaving om uitkeringsfraude te voorkomen ontbreekt, zo kort mogelijk is?
De fractie van de Partij van de Arbeid Korendijk,
d.d. 8 oktober 2015,
mr. drs. J. Stelpstra
