Vanavond vindt de behandeling van de zogenaamde perspectiefnota van het College van B&W in de gemeenteraad plaats.
De bijdrage van onze fractievoorzitter, Piet Westdijk, kunt u hier op uw gemak teruglezen.
Piet Westdijk sprak de volgende woorden uit:
Voorzitter,
U moet van ons aannemen dat we in de aan ons voorgelegde Perspectiefnota echt hebben gezocht naar dingen die de fractie van de PvdA aanspreken. Helaas blijven wij steken in het oordeel dat het al met al een vaag en ambitieloos stuk is.
De beleidsarme begroting die het uitgangspunt was, krijgt in deze nota nauwelijks meer invulling. Veel beleidsvoornemens vragen om concretisering van de uitwerking en de gewenste uitkomsten. Ons inzicht in het geheel van uitgaven is daardoor onvoldoende.
Er was in de beleidsarme begroting sprake van een fragiel evenwicht, maar dat is na de verwerking van de zomerrapportage al weer weg. Er is sowieso sprake van een structureel tekort van vier ton.
Nieuwe beleidswensen uit het Hoofdlijnenakkoord van de coalitie voegen aan dat tekort nog eens een bedrag van twee miljoen euro toe. Uit de meicirculaire blijkt dat de uitkeringen uit het Gemeentefonds gemiddeld neutraal uitpakken in deze raadsperiode.
Maar de nieuwe arbeidsovereenkomst die is afgesloten met de ambtenaren heeft nadelige gevolgen. Voor 2020 moeten we rekenen op een extra post voor de personeelslasten van plus minus vijf procent.
We zijn nauwelijks begonnen en er ligt dus al een aanzienlijke bezuinigingsopgave op het bord van deze gemeenteraad. Het college heeft bedacht dat er vier denkrichtingen zijn waar we oplossingen kunnen vinden.
En een daarvan kan op onze hartelijke instemming rekenen. Dat is de verrekening van de vervallen precariobelasting op de nota van de energieleveranciers in de aanslag OZB. Daar voelt niemand iets van en wat de Pvda betreft mag heel dat bedrag daarvoor worden gebruikt, als Stedin deze heffing stopzet voor de bewoners.
De andere mogelijke oplossingen zijn vooral gebaseerd op bestuurlijke en begrotingstechnische handigheidjes. Zoals het omzetten van nieuwe beleidswensen met een structureel karakter naar beleid van tijdelijke aard. Dat kan ook bij het omzetten van de flexibele schil. Ook het niet toepassen van een prijsindex kan, maar daarbij past de kanttekening dat de gemeente daardoor alleen niet meer geld uitgeeft, van bezuinigen is geen sprake.
Wat de fractie van de PvdA betreft voegt het college een nieuwe oplossingsrichting toe aan het denken over de bestrijding van het begrotingstekort. Denk eens na over de mogelijkheden tot vergroting van de inkomsten, zonder dat dit leidt tot een kostenverhoging voor de inwoners.
De PvdA is natuurlijk voor een solide begroting. Onze fractie juicht de vorming van investeringsfondsen toe. En als het goed is biedt een sluitende begroting ruimte voor investeringen, die nodig zijn om de dorpen leefbaar te houden.
Ook voor de mogelijke opbrengst van de verkoop van aandelen Eneco, waar in de Perspectiefnota naar wordt verwezen, heeft de fractie van de PvdA een bestemming. Het zou verstandig zijn om die onder te brengen inde reserve voor de energietransitie. Die reserve maakt het mogelijk duurzaamheids leningen te verstrekken. Met het verduurzamen van woningen kunnen de woonlasten dalen.
Met betrekking tot het onderwijs rijst de vraag wat de visie is in relatie tot het kleine kernen beleid. Hoe ziet het college de vorming van Integrale Kindcentra, voorzieningen voor kinderen van 0 tot 12 jaar waar de kinderopvang, het onderwijs en het welzijnsbeleid onder één dak, in één organisatie, met één visie.
Dat kan niet zonder dat iets wordt gedaan aan de schoolstrijd tussen de denominaties. Het is feitelijk onmogelijk voor aanbieders voor voorschoolse voorzieningen als dit moet in kleine kernen met scholen die een verschillende levensbeschouwelijke visie hebben. Ook zo’n term als ‘onderwijskansen’ voedt ons gevoel van onbehaaglijkheid over dit onderwerp.
En wat het Welzijnsbeleid betreft, wij lezen niet meer dan dat er het voornemen is om het gemeentelijk welzijnsbeleid te harmoniseren. Daar blijkt niet uit dat het college een integrale visie heeft op wat de gemeente Hoeksche Waard ziet als wenselijk welzijnsbeleid.
Er was de afgelopen jaren sprake van versnippering, mede doordat de voormalige gemeente Cromstrijen zijn eigen pad volgde met eigen partners, terwijl elders Welzijn Hoeksche Waard de uitvoerende organisatie was. Het wordt wel tijd dat met betrekking tot dit programmapunt concreet beleid wordt ontwikkeld.
Het Sociaal Domein komt er bekaaid af in deze Perspectiefnota. Onlangs werden wij bij een beeldvormende vergadering nog geconfronteerd met schokkende cijfers over het aantal daklozen in onze gemeente. Ook het aantal gebruikers van de Voedselbank is relatief groot, evenals het aantal mensen dat gebruik maakt van voorzieningen uit de participatiewet.
Ongeveer 10 procent van onze inwoners is analfabeet. En als je bij dat getal de laaggeletterdheid optelt, kom je op een percentage van rond de 16 procent. Dat betekent dat ongeveer 14.000 mensen het risico lopen moeilijk mee te kunnen in de samenleving. Voor de fractie van de PvdA staat vast dat iedereen mee moet kunnen doen aan de samenleving, ongeacht kennis of inkomen.
Mensen die buiten de boot vallen of dreigen te vallen, moetenhulp krijgen. Mensen die de eindjes nauwelijks aan elkaar kunnen knopen en noodgedwongen afhankelijk zijn van de Voedselbank, mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking die aan de slag willen, ouderen die langer zelfstandig willen leven, jongeren die moeilijkheden hebben, zij hebben allemaal recht op ondersteuning.
Daar is een grotere ambitie voor nodig dan de Perspectiefnota verwoordt. Zo’n ambitie vraagt om sterke organisaties, betrokken professionals die leven met het besef dat de noodzaak van de Voedselbank voor velen een hevige smet is op onze samenleving. Niemand zou in ons rijke land in armoede moeten leven.
Als de Hoeksche Waard een gemeente wil zijn zonder armoede kunnen wij niet zonder een gevuld innovatiefonds voor het Sociaal Domein, en moeten wij de effectiviteit van de samenwerking verbeteren en de manier waarop wij deze problematiek aanvliegen. Er zijn meer middelen nodig dan nu door het college wordt aangegeven. Voor de fractie van de PvdA zouden bezuinigingen op het Sociaal Domein onbespreekbaar zijn. Zorg gaat om mensen, niet om cijfers.
De fractie van de PvdA wijst erop dat proactief beleid van de gemeente van belang is om armoede te voorkomen. Dat kan bijvoorbeeld door snelle en effectieve hulp te bieden bij het ontstaan van schuldenproblematiek. Wij verwachten op korte termijn een concreet plan van aanpak.
Los van onze deelname aan een landelijk onderzoek, geeft het college in de Perspectiefnota aan om in onze gemeente een specifiek onderzoek op te zetten naar de oorzaken en gevolgen van armoede. Om vervolgens beleid te ontwikkelen ter voorkoming en bestrijding van armoede. Wat de fractie van de PvdA betreft moeten de resultaten van dit onderzoek er uiterlijk volgend voorjaar, begin 2020, zijn.
Bij de bespreking van deze Perspectiefnota gaat het net als bij de andere vergaderingen, als je net op gang bent en inhoudelijk met ideeën en oplossingen aan het strooien bent, zit de tijd er alweer bijna op. Daarom zal ik nu afronden.
Mij moeten nog twee dingen van het hart. Een van de dingen die terloops en als vanzelfsprekend worden opgevoerd, zonder te zijn uitgewerkt is dat de gemeente Hoeksche Waard 3000 woningen extra zal bouwen. Mijn fractie wijst erop dat over dit aantal nog geen inhoudelijke discussie is gevoerd, dat er een nieuwe Woonvisie kom en dat we in afwachting zijn van de uitkomsten van een Woonbehoefte onderzoek, dat zal leiden tot een actuele Woonvisie.
Het is natuurlijk makkelijk om zo’n getal op deze manier op te nemen in de Perspectiefnota, zonder te omschrijven wat de gemeente beoogt met die extra woningen. Het kan zijn dat we verjonging nastreven, of dat we ruimte bieden aan mensen die hier willen werken.
In dat verband spreken de cijfers voor zich. Er zijn 44.000 mensen met een baan in de Hoeksche Waard, van wie circa zestig procent elke dag naar elders moet voor zijn werk. Een uitgangspunt van dit college is dat de Hoeksche Waard een ‘gezinseiland’ moet zijn, maar het is toch vooral ook een ‘slaapeiland’.
Wie geeft overigens de garantie dat de te bouwen woningen terechtkomen bij de groepen die we zoeken. Los daarvan heeft de provincie de ruimte om woningen te bouwen weliswaar verruimd, maar zijn er tot dusver slechts 800 woningen toegewezen. En dat alleen maar om te garanderen dat we bouwen.
Ik wil graag afronden met iets dat mijn fractie zwaar op de maag ligt. Ook de nota waarover wij ons buigen staat weer vol van zinsneden die direct of indirect verwijzen naar het grote belang van de inbreng van onze inwoners. Bij hen moeten we de informatie halen die ons de weg wijst. Maar als puntje bij paaltje komt worden Zienswijzen gemakkelijk terzijde gelegd en krijgen insprekers vaak het gevoel dat zij tegen lege banken praten.
We stellen eerst een agenda vast of een beleidsplan en vervolgens is het de bedoeling dat de raad zich oriënteert. En bij zo’n oriëntatie wordt dan gezegd dat op termijn een plan zal worden gepresenteerd waarin elementen van de inbreng worden meegenomen. Dat is naar de mening van de PvdA eigenlijk onacceptabel. Of je neemt de inwoners serieus en maakt dat zichtbaar, of je laat ze met rust in plaats van ze voor de gek te houden met wat we in goed Nederlands ‘Windowdressing’ noemen.
