Bestuurlijke toekomst Hoeksche Waard. Er is geen andere optie dan herindelen.

Vanavond* (donderdag 12 mei) presenteren de voorstanders van een versterkte samenwerking de vorm die zij daarvoor hebben bedacht, zodat de provincie die optie kan afwegen tegen die van een herindeling. De provincie presenteert tijdens die bijeenkomst de financiële scan die zij maakte van die twee modellen. Op 5 juli beslist de provincie hoe de bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard eruit komt te zien: een herindeling of een versterkte samenwerking.
Fractievoorzitter van de PvdA in Korendijk Jelle Stelpstra is duidelijk in zijn conclusie: “Er is gewoon geen andere optie dan herindelen,” zegt hij. “De samenwerkers zijn er niet in geslaagd om een model te bedenken dat juridisch goed in elkaar zit en dat snel en transparant werkt.” Onderzoeksbureau Partners en Pröpper concludeerde in zijn evaluatie van de regionale samenwerking (ERS-rapport) dat de Hoeksche Waard belangrijke kansen liet liggen omdat de samenwerking niet goed genoeg verliep.

“Het nieuwe model gaat dat echt niet verhelpen,” zegt Stelpstra overtuigd. “De samenwerkers komen met een ingewikkeld model met heel veel overlegstructuren tussen wethouders, ambtenaren en tussen een soort superraadsleden, die in regionaal verband wat te zeggen hebben. Dat wordt hartstikke stroperig en onduidelijk. Daarnaast houden we al die niet transparante gemeenschappelijke regelingen, terwijl er bij een herindeling een heleboel kunnen verdwijnen en kunnen opgaan in een heel normale gemeentelijke dienst met kundige ambtenaren die dit volgen en een raad die hier direct invloed op heeft.”

De provincie geeft tijdens de bijeenkomst van vanavond een presentatie van de financiële scan die zij liet uitvoeren. In dat rapport worden de effecten op de financiën bij een versterkte samenwerking en bij een herindeling naast elkaar gezet. Voorstanders van een versterkte samenwerking zeggen dat dit goedkoper zou zijn dan herindelen. “Het is ze absoluut niet gelukt om aan te tonen dat dit zo is,” zegt Stelpstra. “Het model dat zij voorstellen is nog zo onduidelijk, dat het voor de provincie überhaupt niet mogelijk is gebleken om dat door te rekenen.”
Volgens Stelpstra is het nooit mogelijk om uitspraken te doen of het duurder of goedkoper wordt. “Dat hangt gewoon af van wat de nieuwe gemeenteraad of het samenwerkingsverband gaat beslissen. Het is echter wel duidelijk dat een samenwerking absoluut veel meer gaat kosten aan ambtenaren die er zowel lokaal als regionaal moeten komen en aan veel meer burgemeesters, wethouders en raadsleden.”
“Het onderzoek van de provincie laat zien dat niet is te zeggen of het duurder of goedkoper wordt, maar dat herindeling betere papieren heeft om goedkoper te zijn dan samenwerking, ook omdat er veel meer vergoedingen vanuit het rijk voor een herindeling beschikbaar zijn. Een doorrekening van het samenwerkingsmodel heeft daarom het risico van Russisch roulette. Het is een wilde gok hoe dit zal uitpakken.

Bij herindeling lopen we minder risico’s doordat nu al veel beter is te voorspellen hoe dit financieel uitpakt. En wat dit voor de inwoners betekent, hangt dus af van de keuzes die de nieuwe raad van de gemeente Hoeksche Waard zal gaan maken. Interessante keuzes voor de verkiezingscampagnes. Dan gaat het tenminste weer over politieke keuzes en niet over onderbuikgevoelens…”

Stelpstra is duidelijk in zijn opvatting. “Ik zie geen enkele reden waarom onze inwoners gebaat zouden zijn bij een versterkte samenwerking. Financieel is het absoluut niet persé voordeliger dan een herindeling en de besluitvorming wordt supervaag. Wat heeft een inwoner aan een raadslid dat lekker dichtbij woont, maar niets heeft te vertellen omdat iets regionaal wordt uit onderhandeld? Dan kun je als inwoner bij een herindeling veel rechtstreekser invloed uitoefenen, ook al zijn er wat minder raadsleden bij wie je je verhaal kwijt kunt.”

* De openbare bijeenkomst over een versterkte samenwerking vindt plaats in ‘De Vijf Schelpen’ in Mijnsheerenland en begint om 19.30 uur.